وبینار رویکرد کسب و کارها در تحولات تکنولوژی و متاثر از کرونا/ فرزانگان : بی خیال دولت شوید، کسب و کار خود را راه اندازی کنید/ نیروشک: مدیریت استثماری رابه انعطاف پذیر بدل کنید، وگرنه شکست می خورید
فرشید فرزانگان رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات و دکتر دلبر نیروشک مدیرعامل موسسه نیروی تدبیر ایرانیان و فارغ التحصل ICF آمریکا در وبیناری به موضوع ـ رویکرد کسب و کارها برای بقا در شرایط کرونا و تحولات سریع تکنولوژی پرداختند.
به گزارش اتاق بازرگانی ایران و امارات در روز های اخیر بیکاری 40 هزار نفر فعال در صنعت گردشگری و بیکاری 80 درصد عکاسان تهران، ورشسکستگی تالارها، بیکاری شدید قالیبافان و... بر روی خروجی رسانه ها قرار گرفته و نشان می دهد که مشاغل بسیاری در خطر نابودی و یا بسیاری از افراد در معرض بیکاری قرار گرفته اند. بررسی وضعیت شرایط ناپایدار در مشاغل اولین موضوعی بود که فرشید فرزانگان به آن اشاره کرد و گفت: موج تغییرات در حوزه کسب و کارها پیش از کرونا احساس می شد به نحوی که تاثیرات فضای مجازی و تجارت الکترونیک در آمار و ارقام تحقیقات به وضوح قابل نمایان بود.
فرزانگان با بیان این که سرعت تحول پیشرفت ها و رویدادهای تجاری خارج از تخیلات و افسانه های مرسوم بوده و شاید ده سال پیش هیچ کس فکر نمی کرد پرینترهای سه بعدی بیاید و یا حتی نرم افزارهایی مانند اوبر و اسنپ و... زندگی روزمره ما را تسهیل نمایند اما این اتفاقات رخ داده و با آمدن اپیدمی کرونا فضای کسب و کار دچار تحولات عجیبی شد. به عنوان مثال بر اساس آمارهای اعلامی در سال 2015 حجم تجارت الکترونیک تریلیون دلار بوده است که 22 تریلیون دلار آن بر اساس معاملات و تجارت B2B و حذف واسطه ها بوده و تنها 3 تریلیون دلار آن C2B بوده اند و این آمارها به مراتب و با رشدی تصاعدی در زمان کرونا رشد کرده است.
وی گفت: آمریکا بزرگترین حجم تجارت در فضای مجازی با حداقل 7 تریلیون دلار را به خود اختصاص داده و پس از آن ژاپن و چین در رده های دوم و سوم قرار دارند
وی تاکید کرد بسیاری از مشاغل یدی و نیروی انسانی کارهایی که قبلاً توسط نیروی انسانی انجام می‌شد اکنون با توسعه تکنولوژی و هوش مصنوعی در حال واسپاری به ماشین ها و سیستم های اتوماسیون وهوش مصنوعی می باشند.
وی افزود: به علاوه کرونا نیز شرایط جدیدی را جهان تحمیل کرده است و بر اساس نیاز به مصرف انرژی کمتر، بهره وری بیشتر و به طور خلاصه توجه به مزیت نسبی و افزایش سود از تکنولوژی های نو و جدید به ویژه بر بستر فضای مجازی بهره چشمگیر و بیشتری حاصل می شود.
بسیاری از مشاغل یدی و نیروی انسانی کارهایی که قبلاً توسط نیروی انسانی انجام می‌شد اکنون با توسعه تکنولوژی و هوش مصنوعی در حال واسپاری به ماشین ها و سیستم های اتوماسیون وهوش مصنوعی می باشند
مدیر انعطاف پذیر یا مدیر استثماری
در ادامه خانم دلبر نیروشک در پاسخ به این سئوال که با چنین فضای بی ثباتی شما به عنوان یک متخصص بیزنس کوچینگ چه پیشنهادی دارید و با چنین روندی در جهان و کشور ما چه باید کرد، گفت: ما در حوزه بیزینس کوچینگ و مدیریت تجارت با دو دسته افراد مواجه هستیم .دسته اول وارد اکتشافات می‌شوند و تغییرات را به عنوان فرصت و به عنوان یک عامل غیرقابل پیش بینی در نظر گرفته و برای آن یا فرصت جدید خلق و یا خود را انطباق میدهند اما مدل دوم افراد و مدیرانی هستند که به دنبال ثبات هستند در حالیکه هر لحظه در جهان امروز امکان تغییر و تحول وجود دارد ما به این گروه از آدمها بدون تعارف استثمار گر می نامیم. کسانی که با نگاه استثماری در حال فعالیت اقتصادی خود هستند و سعی دارند با خط مشی مشخص و عادتی تکراری و با برنامه مشخص فعالیت اقتصادی خود را پیش ببرند.
(ICF کوچینگ را شراکتی با مراجعین تعریف می‌کند که طی فرآیندی خلاق و تأمل‌برانگیز، آنها را ترغیب می‌کند تا از استعدادهای نهان حرفه‌ای و شخصی خود، بیشترین استفاده را ببرند. که منظور مربی و راهبر است، نه مشاور)
نیروشک با تاکید بر این که آدم های موفق کسانی هستند که در شرایط غیرعادی رشد می‌کند، افزود: چه کسی فکر می کرد که کرونا بیاید و این گونه باعث بستن درهای تجارت و ممنوعیت صدور ویزا و حتی تردد در شهر ها بشود؟
چهار قدم موفقیت در کسب و کار
او افزود: افراد باید همواره توجه داشته باشند که شرایط محیطی ، درونی، خانوادگی و... غیر قابل پیش بینی است ولذا باید همواره با این شرایط آمادگی برخورد را داشته باشیم. لذا از چهار منظر باید موفقیت و رشد در کسب وکار را از منظر فردی و روانشناختی دنبال کرد که عبارتند از: تمرکز بر روی هدف، خلاقیت، ایده پردازی و بالاخره نوآوری.
او گفت: به غیر از بحث ایده پردازی ، دیجیتالیزه شدن تجارت و اقتصاد سه عامل دیگر را با خود دارد و می تواند به جای تهدید به عنوان فرصت جدید مدنظر قرار دهد و موفق شود.
توجه داشته باشید که تا سال 2025 حداقل تجارت در حوزه هوش مصنوعی 120 میلیارد دلار خواهد بود و به انسانها هشدار می دهد که باید زودتر به سمت اتوماسیون و هوش مصنوعی حرکت کرد و به عبارت بهتر یعنی ادمها باید بدانند که اگر به دنبال نوآوری نروند احتمال جایگزینی وجود دارد.
استرس ها را مدیریت کنید
وی گفت: تحولات دربسیاری مشاغل مانند سرمایه گذاری در حوزه های مالی شده و هر چه ریسک بیشتری دارد ، موفقیت بیشتری هم برای آن وجود دارد. لذا در شرایط موجود مقداری استرس نیز مفید است و تغییر و ریسک به طوراسترس و تنش روانی می آورد. از یاد نبریم که خلاقیت و نوآوری در حوزه سرمایه‌گذاری به معنی خطرپذیری است ولی اگر ریسک مدیریت شود و موارد چهارگانه ذکر شده رعایت شود فرد در شرایط ناپایدار و غیرعادی موفق‌تر خواهد شد.
نیروشک خاطر نشان کرد: نکته بعدی که باید به آن توجه کنیم وجود برنامه است. اما این برنامه بر خلاف دسته دومی که به دنبال تثبیت هستند ، باید انعطاف داشته باشند چون برنامه هر لحظه ممکن است؛ تغییر کند. برنامه باید چابک و منعطف باشد.
او گفت: در تحقیقاتی که انجام شده ۷۵ درصد از مشاغل صنعتی و غیرصنعتی برای بقا و موفقیت نیاز به دیجیتالیزه شدن دارند و ۲۵ درصد بقیه از مسیرهای دیگر قادر به انجام به ادامه حیات و موفقیت هستند. روشی که با مدیریت سر سخت و غیر منعطف با تحولات سریع هر لحظه امکان از حرکت باز ایستادن آن وجود دارد.
شغل های ناپایدار در ایران و جهان
در ادامه فرزانگان رییس اتاق ایران و امارات در مورد شغلهای ناپایداری موجود در ایران گفت: در سالهای اخیر شغل هایی مانند کارگران زراعت ، حسابداری، قالی بافی، زیلو بافی با تجهیزات جدید به شدت به مخاطره افتاده و تقاضا برای این شغل ها خیلی کم شده و در دنیا نیز، پستچی ها،تحویلداران، جواهر کاران، منشی دفاتر، بسته بند، اپراتورها ، کارمندان بانک کمترین تقاضا را داشته است.
طبق تحقیقات پیش بینی می شد که با تکنولوژی های جدید و جایگزینی ماشین ها به جای انسانها حدود 65 میلیون نفر در سال 2021 از کار بیکار شوند ولی در مقابل 87 میلیون نفر شغل جدید مرتبط با تکنولوژی های جدید ایجاد شده است. همچنین بر اساس جدیدترین تحقیقات پیش بینی می شود که تا سال 2025 یعنی چیزی حدود 4 سال دیگر نیز حدود 85 میلیون شغل های موجود از بین برود ودر ازاء آن 100 میلیون شغل جدید ایجاد خواهد شد که پایه این شغل ها دانش و مهارت های جدید و به اصطلاح مغز افزاری است. فلذا باید افراد از هم اکنون خود را آماده تغییرات جدی بکنند.
فقط مهارت کافی نیست
نیروشک در ادامه گفت: افراد به جای مقاومت و سرخوردگی در مقابل این تحولات باید مهارت و تخصص و فن را فرابگیرند اما در عین حال باید این را هم بدانند که قله و راس کسب و کار های جدید نیروی انسانی است. به عبارت بهتر نکته اصلی در کسب و کار خود فرد و افراد هستند و فقط دانش، مهارت و تخصص کافی نیست بلکه به کارگیری آنها است که به موفقیت منجر خواهد شد. من به بسیاری دانشجویان و فارغ التحصیل بیکار دقیقا همین را گوشزد می کند.
به عنوان مثال در زمان حاضر برخی از مشاغل مانند رستوران ها و گردشگران دچار تحولات عظیمی شدند که در همین زمینه به رغم وجود مهارت و دانش و تخصص کافی در حوزه خود تخصص‌هایشان به کار نیامد.
والت دیزنی دونکته کلیدی را شرط موفقیت و پیشرفت برای این نوع شرایط در نظر می‌گیرد:
اول اینکه آدم ها باید آرزو داشته باشند و بر اساس این آرزو رویا پردازی کنند.
دوم این است که برای رسیدن به آرزوی خود باید برنامه‌ریزی کنند اما این برنامه‌ریزی با توجه به سرعت تغییر و تحولات حتماً باید برنامه ریزی انعطاف پذیر باشد. مثلا وقتی مشکلی پیش می آید باید به جای صرفه جویی درآمد را بیشتر کنند ونکته بعدی در ایجاد کسب و کار جدید آنالیز ریسک است. افراد باید یاد بگیرند که انعطاف پذیر باشند. این که ادم ها و باید بدانند که ساعات کار فیکس از بین خواهد رفت.
پیش از همه خود را مدیریت کنید
وی در پاسخ به این سئوال فرزانگان که افراد با چارچوب های فکری متفاوت چگونه می‌توانند در مواجهه با بحران ها و تغییرات سریع واکنش درست و مثبتی از خود نشان دهند: ما آدمهای متفاوتی هستیم و نمی‌توانیم اصلی‌ترین نگرش های خود را تغییر دهیم اما باید با توجه به شرایط پیش از همه مدیریت بر خود است
نکته دومی که باید در این شرایط در نظر گرفت این است که الزاما کوتاه ترین مسیر مناسب‌ترین مسیر نیست و باید افراد بر اساس مدل SWOT (فرصت ها و تهدیدها وقوت ها و ضعف ها) نقاط قوت را یافته و بر اساس آن طراحی یک کسب و کار خود را دنبال کنند.
وی افزود : خیلی از آدمها استعدادهای خود را نمی‌شناسند و همین باعث می شود که به جای پیشرفت عقب گرد کنند به عنوان مثال باید در حوزه تجارت به جای اینکه بپرسیم من چه چیزی را صادر کنم باید از خود بپرسد که من چه کاری می توانم انجام بدهم و یا چه توانمندی برای صادرات دارم. وقتی سئوال می کنید من چه چیزی را صادر کنم یعنی فقط می خواهید پولدار شود اما برنامه و هدفی ندارید و از اساس این سئوال با وجود رقبای زیاد غلط است.
خانم نیروشک افزود بیشتر انسانها تمایل به استمرار کار و تثبیت موقعیت خودهستند اما ما در بیزینس کوچینگ به افراد می آموزیم که تا جایی که می توانید تعاریف خود را از کار و کسب درآمد کنار گذاشته و به شکل انعطاف پذیر تری نگاه کنند.
بیزنس کوچینگ در واقع تمرین خلاقیت و و جدایی از نگاه تفکراستثماری مدیریتی است که اصطلاحاً ما را به بهره‌کشی مطلق و خط مشی ثابت و مطلق محدود می‌کند و به اصطلاح با ایجاد روحیه کارمندی در افراد ستیز می کند.
بی خیال دولت شوید
فرزانگان گفت در سال ۹۴ تخمین زده می شد که برای ایجاد هر شغل حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان سرمایه نیاز است اما اکنون حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون برای هر شغل پایدار نیاز به سرمایه داریم که اگر نیاز سالانه ما برای یک میلیون شغل باشد و دلار را حدود 000,20 در نظر بگیریم لذا سالانه ما باید در حدود ۲۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کنیم و با توجه به این که درآمد ناخالص ملی ما کم شده و در حال تضعیف بیشتر است لذا بسیار بعید است که از مسیر فعلی و بتوانیم شغل ایجاد کنیم و باید مردم بیاموزند که روی دولت نمی توان حساب باز کرد و باید آستین ها را بالا بزنیم و کسب و کارهای جدید حتی خانگی راه اندازی کنیم. هر چند معلوم نیست با این سرعت تحولات دیگر شغل های موجود جدید مانند خرید فروش بر بستر تلگرام و شغل های اینستاگرامی نیز ماندگار باشند و شغل پایداری به شمار بیایند.
تک نسخه ای در کار نیست!
نیروشک در ادامه و در پاسخ به این سئوال که با خیل عظیم جمعیت بیکار و نیمه بیکار و یا شغل های ناپایدار فضای مجازی چه باید کرد، گفت: ما در بیزینس کوچینگ برای یک نقاش، یا کسی که از طریق فروش اینترنتی درآمدی برای خود دست و پا کرده و یا از بلاگری که در اینستاگرام پول درمی آورد نسخه ای واحد نداریم هر چند که نمی‌توانیم بگوییم که جنس کارش تولیدی تولیدی نیست ولی می توانیم زمانی به عنوان شغل پایدار آن را حساب کنیم پایدار است که در آن شاخص های شغل پایدار تعریف شده باشد.
وی تاکید کرد که اشتغال پایدار نیاز به ذهن پایدار می‌خواهد. کسی که ۴۰ سال به شیوه خودش صادرات کرده و یا واردات داشته ویا ساخت و ساز کرده، گمان می‌کند که روش درست همین شیوه است اما واقعاً بیش از آنکه به فکر توسعه کار باشد بیشتر به فکر نگه داشتن کسب و کار بوده ، لذا باید برای موفقیت درتغییرات سریع، زنجیره‌ای از ارزش‌ها را باز تعریف کرده و در آن ارزش افزوده جدید ایجاد کند، همان طور که همزمان با انقلاب صنعتی و یا انقلاب کشاورزی الگوی ذهنی افراد عوض شده و درانقلاب دیجیتالی نیز نگاه به کسب و کار عوض شود.
فرزانگان نیز در پایان با اشاره به این که ما باید مانند یک صخره نورد یاد بگیریم که کجا دستمان را قلاب کنیم ، در سربالایی های تند خود را بالا بکشیم، گفت: ما به تغییرات بیشتر نگاه آغشته به ترس داریم در حالی که فرصت های زیادی برایمان ایجاد می کند و همین ابزار ارتباطات، ما را در توسعه روابط و سرعت روابط کمک و دسترسی به اطلاعات را بسیار سهل کرده است و من به این تعریف کارآفرینی اعتقاد دارم که می گوید: کارآفرین فردی ریسک پذیر با یک قابلیت معلوم است که یک کالا را با قیمت معلوم می خرند و بر اساس هنر فروش و با قیمت نامعلوم می فروشد.
خانم دکتر نیروشک تاکید کرد که ضرورت دارد آدم ها با ترس خود مواجه شوند و معمولاً آدم ها به سه دلیل از شروع کسب و کار و تغییر می گریزند:
نخست: می ترسند موفق نشوند
دوم آنکه می‌ترسند مثل بقیه شکست بخورند
و سوم اینکه در زمان دلخواه موفق نشود.
باید براین ترس ها غلبه کرد وبا برنامه ای منعطف به دنبال ایجاد ارزش افزوده بود.