نگاهی به نقش و جایگاه بندر جبل علی در اقتصاد امارات/ جذابیت های جبل علی الگویی برای جذب سرمایه های خارجی
حمیدرضا بداقی کارشناس سیاسی سفارت جمهوری اسلامی ایران در ابوظبی در مطلبی به بررسی توانمندی های جبل علی و ظرفیت‌های بالقوه بنادر جنوبی جمهوری اسلامی ایران پرداخته است.
به گزارش اتاق بازرگانی ایران و امارات وی درمقاله ای با تکیه بر آمار و داده های موجود به نقش اساسی بندر جبل علی در توسعه امارت دبی و نقش آن در تولید ناخالص ملی دبی و امارات اشاره کرده و نوشته است: بندر جبل علی یکی از شناخته‌شده‌ترین بنادر ترانزیتی جهان به شمار می‌رود و بزرگترین بندر دریای در خاورمیانه است.
این کارشناس سیاسی سفارت جمهوری اسلامی ایران در ابوظبی خاطر نشان کرده است: بر اساس آمار منتشر شده در سال ۲۰۱۷ سهم بندر جبل علی از تولید ناخالص داخلی امارات ۱۰ و ۷ دهم درصد و برای امارت دبی 33/4 درصد می‌باشد.
وی در مطلب خود با اشاره به امکانات حاشیه این بندرو ایجاد منطقه آزاد و حضور شرکتهایی با ۱۰۰% مالکیت خارجی تاکید دارد که تمامی بندرهای جنوبی جمهوری اسلامی ایران این توانمندی مشابه را دارند که برای توسعه ترانزیت و حمل و نقل به کشور های همسایه نقش بیشتری را ایفا کنند و سهم بیشتری را در ایجاد رفاه در منطقه بازی نماید.
علاوه بر این وی معتقد است چنانچه مقررات زدایی و امکان دادن تسهیلات به شرکت های سرمایه گذار خارجی در بنادر ایران داده شود و همچنین ایجاد شرکت های حمل و نقل زمینی توانمند در دستور کار قرار گیرد ایران قادر خواهد بود با توسعه بنادر جنوبی کشور رونق اقتصادی قابل توجهی را نه تنها در مناطق جنوبی کشور ایفا ایجاد کند بلکه نقش قابل توجهی در افزایش اشتغال وتولید ناخالص ملی داخلی داشته باشد.
در ادامه متن کامل این مقاله را بخوانید:
بندر جبل علی کانون تبادلات بازرگانی منطقه
بندر جبل علی یکی از شاخص ترین و بنادر ترانزیتی جهان به شمار می‌رود و بزرگترین بندر دریایی در خاورمیانه است و به عنوان قطبی در شبکه تجارت جهانی طبقه بندی می شود که بازارهای شرقی و غربی را به هم پیوند می‌دهد.
این بندر بیش از ۶۵ بندر و پایانه دریایی در شش قاره جهان را زیر پوشش خود داردوبه ۳۴۰ بندر در سراسر دنیا متصل و دارای ۲۳ اسکله و ۷۸ جرثقیل برای تامین نیازهای بزرگترین کشتی های کانتینری در جهان و بهترین بندر دریایی در خاورمیانه رتبه بندی شده است.
منطقه جبل علی با مرکز شهر دبی حدود ۳۰ کیلومتر فاصله دارد طبق آخرین آمار منتشره این بندر سالانه ۳۰۵ میلیارد درهم ۸۳ میلیارد دلار درآمد تولید کرده که ۳۳ درصد از تولید ناخالص داخلی امارت دبی در سال ۲۰۱۷ و 10/7 درصد تولید ناخالص داخلی امارات را تامین کرده است.
این بندر و منطقه آزاد تجاری آن شامل حدود ۲۱۰ کارخانه و شرکت متعلق به بیش از ۱۳۰ کشور جهان است
بندر و منطقه آزاد تجاری جبل علی با بیش از ۵۰۰۰ شرکت بین المللی و امکاناتی که در خدمت کشتی ها و جریان تجارت جهانی است،نقش برجسته‌ای در اقتصاد منطقه و امارات متحده عربی دارد. این بندر و منطقه آزاد تجاری آن شامل حدود ۲۱۰ کارخانه و شرکت متعلق به بیش از ۱۳۰ کشور جهان است که عربستان سعودی و کویت سهم بیشتری در آن دارن. این بندر دارای یک منطقه آزاد صنعتی و کارخانه دو بال به عنوان یکی از بزرگترین کارخانه های آلومینیوم در خاورمیانه را در خود جای داده است.
منطقه صنعتی در جبل علی با عدم محدودیت در عرصه‌های بین‌المللی، معافیت های مالیاتی برای شرکت ها، معافیت مالیاتی بر درآمدهای شخصی و حداقل سرمایه مورد نیاز برای برپایی کسب و کار شناخته می شود. دولت امارات متحده عربی از کالاهای تولید شده در جبل علی داری عوارض گمرکی نمی‌گیرد و خرید و گشت و گذار در آن منطقه به راحتی و به سرعت امکان پذیر است.
مقامات اماراتی علاوه بر عدم محدودیت ورود بازرگانان به بازار محدودیتی برای شرکت‌ها و کارخانه‌های فعال در جبل علی در مورد استخدام کارگران ایجاد نمی کنند همچنین محصولات و کالاهای جبل علی به قیمت های ارزان مشهور هستند.
ملاحظات
1- در صورتی که روند کنونی تجارت جهانی ادامه یابد بندر جبلی علی یکی از پر رونق ترین بنادر جهان خواهد شد البته عربستان قطر عمان و برخی دیگر از رقیبان با سرمایه گذاری های کلان در مناطق دیگر در صدد کاستن از رونق این بندر هستند.
۲- طبق گزارش سرویس تحقیقات کنگره آمریکا این بندر توانایی اداره ناوهای هواپیمابر را دارد و در سال ۲۰۱۷ شلوغ ترین بندر نیروی دریایی آمریکا در خارج از ایالات متحده بوده است.
3-راه اندازی کسب و کار و ثبت شرکت های خارجی با مالکیت ۱۰۰ درصد و در زمان بسیار کوتاه حذف عوارض و گمرک و غیره از دیگر تسهیلات برای جذب سرمایه گذاران خارجی علاقمند به سرمایه گذاری در منطقه آزاد جبل علی است.
۴- از سال گذشته که آماده سازی نمایشگاه اکسپو در حال انجام است و در هفته های آینده که نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ راه‌اندازی خواهد شد جایگاه و اهمیت بندر جبل علی در حمل و نقل کالاهای کشورهای مختلف در مسیر اکسپو بیش از پیش نمایان خواهد شد.
نظریه کارشناسی
بنادر ایرانی حاشیه خلیج فارس و دریای عمان مانند چابهار، بندر عباس، بندر بوشهر، بندر لنگه، بندر امام رحمة الله علیه و... با توجه به دسترسی هایی که به کشورهای آسیای میانه آسیای صغیر قفقاز و اروپای شرقی دارند می‌توانند به صورت بالقوه چندین برابر بندر جبل علی در جابجایی کالا و تجارت بین الملل نقش داشته باشند،همچنین توسعه بنادر ایرانی با کمک و سرمایه‌های خارجی نه تنها خطری به حاکمیت ملی کشورمان وارد نخواهد کرد بلکه با رونق اقتصادی که ایجاد خواهد شد باعث توسعه مناطق جنوبی کشورمان و بهبود اقتصاد ملی خواهد شد.
شایان ذکر است که بخش بزرگی از توسعه حیرت انگیز دبی مدیون درآمدهای هنگفت ایجاد شده در بندر جبل علی است.
در این راستا چهار اقدام ذیل می تواند به توسعه بنادر جمهور جنوبی کشورمان بینجامد:
1- مقررات زدایی و دادن تسهیلات به شرکت های سرمایه گذار خارجی در بنادر ایرانی
2- دعوت از شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری با دادن مشوق های اقتصادی
3- ایجاد راه‌های مواصلاتی استاندارد و دسترسی‌های جاده ای ریلی و حمل و نقلی برای انتقال کالا از بنادر به افغانستان و آسیای میانه و غیره
4-ایجاد شرکت های حمل و نقل زمینی توانمند