۵ بخش جذاب جهانی برای سرمایه گذاری کدامند؟/ امارات سیزدهمین کشور سرمایه گذار در خارج از مرزها!

گزارش های آنکتاد و سازمان ملل چه پیامی برای اقتصاد ایران و نحوه سرمایه گذاری دارد؟ کدام بخش های جهان در جذب سرمایه خارجی مستقیم موفق تر عمل کرده اند؟

به گزارش اتاق بازرگانی ایران و امارات مواد غذایی و کشاورزی، اقتصاد دیجیتال، دارو، آب و برق و معادن  همچنان  از بخش های عمده جذاب برای سرمایه گذاری خارجی است و نشان می دهد  بازارهای این بخش ها از اقتصاد جهان همچنان مورد توجه جهانیان است که نگاهی به  عملکرد و برنامه های امارات و تغییر ماهیت اتاق بازرگانی دبی نیز موید همین موضوع است .

بر اساس آمارها ی اعلامی امارات به عنوان  جذابترین کشور در منطقه منا ( خاورمیانه و شمال افریقا) توانست به رقم این که  سال 2020 در رکود چشم گیری فرو رفته بود حدود 20 میلیارد دلار  سرمایه جذب کند و در مقابل با کسب جایگاه سیزدهم  در جهان و با مبلغ 19 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در خارج از کشور تعامل  اقتصاد و روابط اقتصادی خود را در جامعه جهانی به رخ بکشد.  

در اواخر ماه ژوئن، گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل " UNCTAD "، سازمان ملل متحد، گزارش خود را در مورد سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سراسر جهان برای سال ۲۰۲۰ منتشر کرد.

سازمان ملل در گزارش خود اعلام کرد که جریان سرمایه گذاری مستقیم در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۹۹۸ میلیارد دلار بوده که  در مقایسه با ۱.۵ تریلیون دلار در سال ۲۰۱۹  بیش از ۳۳ درصد کاهش نشان می دهد. البته میزان  کاهش سرمایه گذاری از پنج سال پیش یعنی سال ۲۰۱۶ که بیش از ۲ هزار و ۶۵ میلیارد دلار بوده  کاهش سرمایه گذاری کمتر از نصف شده است.

تقسیم بندی براساس گروه های اقتصادی

اما نکته دیگری که در سال ۲۰۲۰  به عنوان سال  کرونایی جهانی  قابل تامل بود  کاهش ۵۸ درصدی سرمایه گذاری در کشورهای توسعه یافته  در مقابل کاهش ۸ درصدی  در کشورهای در حال توسعه و پیشرفت است.

بزرگترین مناطق دریافت کننده برای سرمایه گذاری خارجی

آسیای نوظهور یا آنچه می توان به عنوان اقتصادهای نوظهور در آسیا توصیف کرد، تقریباً نیمی از جریانات سرمایه گذاری در سراسر جهان رابه خود اختصاص داده است زیرا این قاره از همه آشفتگی ها و سردرگمی های جهانی به دلیل همه گیری خشونت آمیز چشم پوشی می کند و از همین رو با  رشد ۴ درصدی در سرمایه گذاری مستقیم خارجی، حجم این نوع سرمایه گذاری ها را به به سطح ۵۳۵ میلیارد دلار رسانده است.

کشورها چطور؟

اما نگاهی به روند سرمایه گذاری ها نشان می دهد همچنان امریکا با اختلافی ۷ میلیارد دلاری  در صدر سرمایه گذاری ها قرار داد با این تفاوت که  حجم سرمایه گذاری های خارجی مستقیم در امریکا نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ۱۰۵ میلیارد دلار کم شده در حالی که چین و سنگاپور روند سرمایه گذاریشان در سال ۲۰۲۰ هم افزایشی بوده  و نشان می دهد که تلاش آمریکا علیه  شرکت های چینی و حتی نا امن نشان دادن هنگ کنک  برای سرمایه گذاری در روزهای اخیر بی دلیل نبوده است.

کشورهای عربی

همچنین گزارشات انکتاد  نشان می دهد که  سه کشور امارات متحده عربی، مصر و عربستان سعودی  همچنان توانسته اند بیش از یک میلیارد دلار سرمایه جذب کنند. هر چند که امارات متحده عربی  حدود ۲ میلیارد دلار کاهش سرمایه گذاری داشته ولی عربستان حدود یک میلیارد دلار  سرمایه گذاری خارجی بیشتر جذب کرده است.

بزرگترین کشورهایی که در خارج از کشور سرمایه گذاری می کنند

پروژه بزرگ چینی، معروف به "کمربند و جاده"، همچنان دلیل اصلی صعود چین به لیست بزرگترین کشورهای سرمایه گذار خارج از کشور بوده و به رغم شوک ناشی از بیماری همه گیر کرونا حجم سرمایه گذاری در خارج از چین تنها ۴ میلیارد دلار کاهش یافته است.  "پکن" کل سرمایه گذاری خارجی را  ۱۳۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ در مقایسه با ۱۳۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹تخمین زده است.

پس از آن لوکزامبورگ، ژاپن، هنگ گنگ چین  قرار دارند و آمریکا با ۹۳ میلیارد دلار  سرمایه گذاری در رده پنجم قرار دارد. وک نته جالب توجه  این است که امارات متحده عربی به عنوان  همسایه حاشیه خلیج فارس  در این لیست در جایگاه سیزدهم قرار دارد.

بزرگترین بخشها

اما در جهان چه بخش هایی برای سرمایه گذاری خارجی جذاب است؟   بد نیست بدانید که بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات  یا اقتصاد دیجیتال جذاب ترین بخش برای سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سراسر جهان  ااست و از این رو در لیست سرمایه گذاری های جدید یا Green-field Investments  قرا ر دارد و منعکس کننده سرمایه گذاری هایی است که نهادهای جدید را با ادغام با نهادهای موجود یا به دست آوردن آنها به طور کامل یا جزئی به وجود آورده و به نوعی درلیست سرمایه گذاری ها متفاوت است.

در این زمینه - سرمایه گذاری های کاملاً جدید - ۲۹۰۳  پروژه انجام شده است.  به لطف همه گیری کرونا، علاوه بر نیاز فوری به ارتقاء پروژه های ورود مالی و ارائه خدمات بانکی به همه و  به منظور افزایش کارایی زیرساخت های ارتباطی و فناوری در این باره نیاز شدیدی به وجود آمده است.

کار در خانه، جلسات مجازی، کاهش فضاها و تعداد کارگران، کاهش ازدحام جمعیت، نمایش خدمات دولتی به صورت الکترونیکی و سایر اقدامات انجام شده توسط کشورهای جهان برای کنترل شیوع بیماری همه گیرکرونا  اهمیت ابزارهای مدرن و فناوری و ارتباطات، خدمات ابری، امنیت اطلاعات و حفاظت از داده ها را صد چندان کرده است.

نکته قابل توجه دیگر در مورد حرکت سرمایه گذاری های خارجی در سراسر جهان در سال ۲۰۲۰ افزایش جنبش سرمایه گذاری در بخش داروسازی از طریق ادغام و همکاری های بین المللی است، زیرا این سرمایه گذاری ها از نظر ارزش پروژه ها در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۳ درصد افزایش یافته است.

سومین  نکته این است که بر خلاف اکثر بخش های سرمایه گذاری در این سال دشوار که با کاهش چشمگیر مواجه بوده توافق نامه های مالی بین دولت ها و موسسات مالی بین المللی فقط اندکی کاهش یافته و از نظر تعداد پروژه ها، این توافقات از ۱۱۱۱ پروژه در سال ۲۰۱۹ به ۱۰۶۱ پروژه در سال ۲۰۲۰ (فقط ۵ درصد) کاهش یافته است.

چهارمین نکته اثربخشی و نشاط فعالیت ادغام و تملک در بخش غذا، نوشیدنی است، جایی که سرمایه گذاری در این بخش حدود ۴ برابر آنچه در سال ۲۰۱۹ بود افزایش یافت.

چشم انداز آینده

در گزارش "UNCTAD"، نظرسنجی از روسای نهادهای ارتقاء سرمایه گذاری در کشورهای جهان در مورد چشم انداز آنها برای آینده انجام شده که سران ارگان ها نسبت به عملکرد سال ۲۰۲۱ ابراز خوش بینی کردند.

۴۹ درصد از آنها انتظار افزایش سرمایه گذاری در سال جاری را داشتند و همچنین انتظار داشتند که چین، ایالات متحده و آلمان منابع اصلی سرمایه گذاری مستقیم خارجی در جهان در سال ۲۰۲۱ و به دنبال آن انگلیس و سپس ژاپن باشند.

همچنین  انتظارات  کارشناسان بر این است که  همچنان  کشاورزی و غذا، ارتباطات و فناوری اطلاعات، داروها، برق و آب و  بالاخره معادن برای سرمایه گذاری مستقیم خارجی جذاب باشد.

بر اساس گزارش آنکتاد، ‌ انتظار می‌رود که رقم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان طی سال جاری میلادی ۱۰ تا ۱۵ درصد رشد کند، اما این رقم به دلیل افت ۳۵ درصدی در سال ۲۰۲۰ همچنان فاصله زیادی تا رسیدن به ارقام قبل از همه‌گیری ویروس کرونا خواهد داشت.

روند بهبود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، برای همه کشورها یکسان و یکنواخت نخواهد بود. انتظار می‌رود که اقتصادهای توسعه‌یافته جهان با تکیه بر فعالیت‌های گسترده ادغام و خرید شرکت‌ها در سطح بین‌المللی و بهره‌گیری از حمایت‌های عمده دولت‌ها برای سرمایه‌گذاری‌های جدید، نقش اصلی را در بهبود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان ایفا کنند.

علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود که ورود سرمایه‌های خارجی به کشورهای آسیایی -که حتی در اوج همه‌گیری ویروس کرونا نیز مقاصد جذابی برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی بودند- همچنان با قدرت ادامه پیدا کند.

گزارشات اخیر منتشر شده  نیز حاکی از همین موضوع  است چنانکه  وزارت بازرگانی چین  از افزایش حدود ۳۴ درصدی  سرمایه گذاری  مستقیم خارجی خبر داده است.

این  منبع رسمی  اعلام کرد که اقتصاد چین در نیمه اول سال ۲۰۲۱ بیش از ۶۰۷ میلیارد یوان (۹۱ میلیارد دلار) سرمایه مستقیم خارجی (FDI) جذب کرده و بخش خدمات چین بیشترین سرمایه خارجی را با افزایش ۳۳.۴ درصدی نسبت به سال گذشته به خود اختصاص داده است.

همچنین در چین علاوه بر جذابیت های فناوری های نوین همان طور که در بالا ذکر شد  طرح کمربند – جاده  نیز  عاملی برای جذب سرمایه گذاری مستقیم  بوده است.

خبرگزاری بازار چند روز پیش در این باره خبر داده بود: میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی از شرکای اصلی چین در طرح کمربند ۴۹.۶ درصد افزایش یافته است.