تحلیل جایگاه ایران در بازار گوجه و رب جهان/ جایگاه ششم جهان در صادرات رب

میر رضوی، دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران با بیان اینکه سالانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن رب گوجه فرنگی در کشور تولید و ۳۰۰ هزار تن صرف مصرف داخلی می شود، اظهار داشت: ممنوعیت صادرات رب گوجه فرنگی از اول دی ماه سال جاری قطعا برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان آسیب زننده است. این در حالی است که بر اساس آمار جهانی ایران جزو ۱۰ تولیدکننده اول رب گوجه فرنگی در جهان است.

گوجه فرنگی یکی از محصولات عمده خانواده سبزیجات است که در سرتاسر جهان رشد می کند و در حال حاضر چین به عنوان کشور پیشرو در تولید گوجه فرنگی شناخته شده اند.  به طوری که کشور چین با تولید بالغ بر ۵۶ میلیون تن گوجه فرنگی در سال  به عنوان بزرگترین تولید کننده گوجه فرنگی در جهان است و هند نیز ۱۸ میلیون تن در رده دوم جهان قرار دارد. دیگر تولید کنندگان عمده گوجه فرنگی در دنیا، آمریکا، ترکیه و مصر هستند و ایران نیز در رده  ششم تا هفتم تولیدکنندگان دنیا قرار دارد لذا جزو ۱۰ تولیدکننده ای است که در تجارت بین المللی نقش دارد.

لازم به ذکر است که در کشورهای اروپایی گوجه فرنگی یکی از مهمترین سبزیجات مصرفی است که سهم تقریبی ۱۹٪ را به عنوان بزرگترین محصول سبزیجات تازه به خود اختصاص داده است.

کشور چین با تولید بالغ بر ۵۶ میلیون تن گوجه فرنگی در سال  به عنوان بزرگترین تولید کننده گوجه فرنگی در جهان است و ایران نیز در رده های ششم تا هفتم دنیا قرار دارد

۸۰ درصد از گوجه فرنگی تولید شده در دنیا به صورت تازه خوری مصرف می شود
آمارهای جهانی بیانگر این است که صادرات گوجه فرنگی در سال ۲۰۱۹-۲۰۲۰ مکزیک، هلند و اسپانیا سه کشور صادرکننده اصلی این محصول در دنیا هستند و  ۹۲.۸٪ از گوجه فرنگی های صادراتی جهانی در سال ۲۰۱۹-۲۰۲۰ توسط ۱۵ کشور «مکزیک، هلند، اسپانیا، مراکش، فرانسه، کانادا، بلژیک، ترکیه، ایالات متحده، چین، آذربایجان، ایتالیا، لهستان، پرتغال و بلاروس» رقم خورده است.

بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی مجامع آمار بین المللی، در حال حاضر  حدود ۸۰٪ از گوجه فرنگی های تولید شده در سراسر جهان تازه مصرف می شوند، در حالی که ۲۰٪ باقیمانده در صنعت فرآوری گوجه فرنگی برای تهیه رب، سس گوجه فرنگی  و ترشی استفاده می شود. به طوری که بازار جهانی فرآوری گوجه فرنگی در سال ۲۰۱۹ به حدود ۴۲ میلیون تن رسیده است. با تعدد محصولات فرآوری شده گوجه فرنگی انتظار می رود بازار جهانی فرآوری گوجه فرنگی در طی سالهای ۲۰۲۰-۲۰۲۵ رشد متوسطی داشته باشد.

رب گوجه فرنگی یکی از محصولات فرآوری شده گوجه فرنگی است که ماندگاری بالایی دارد و به عنوان یک ماده غذایی مهم در سراسر جهان استفاده می شود. ایران نیز جزو تولیدکنندگان این محصول محسوب می شود و به گفته مسئولان زیربط جزو ۱۰ کشور اول تولید کننده این کالا قرار دارد.

مکزیک، هلند و اسپانیا سه کشور صادرکننده اصلی گوجه فرنگی در دنیا هستند

مازاد تولید رب گوجه فرنگی در کشور داریم
سید محمد میر رضوی، دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران  گفت: امسال رب گوجه فرنگی تولید شده بسیار زیاد داریم و از سوی دیگر رب اسپتیک و رب های در اوزان کمتر از ۵ کیلوگرم همیشه آزاد بوده است اما از دی ماه امسال صادرات رب اسپتیک ممنوع اعلام شده است.

میررضوی ضمن بیان اینکه مشخص نیست تا چه ماهی صادرات رب ممنوع باشد، افزود: این ممنوعیت ها برای صادرکنندگان آسیب زننده است و در صورتی که نتوانند آنچه وعده داده اند را صادر کنند باید به طرف قرارداد غرامت بدهند.

وی خاطر نشان کرد: این در حالی است که گوجه فرنگی زیادی کشت شده است و لذا بحث آزاد شدن صادرات رب گوجه فرنگی باید در دستور کار دولت قرار بگیرد.

چین و اسپانیا اصلی ترین تولیدکنندگان رب گوجه فرنگی
میررضوی در خصوص حوزه های صادراتی رب گوجه فرنگی نیز گفت: رب های در اوزان کمتر از ۵ کیلوگرم به همه کشورها صادر می شود و رب اسپتیک را به ایتالیا، روسیه و   اروپا هم صادرات داریم.

میر رضوی، دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران : در حالی که مازاد تولید رب گوجه فرنگی داریم ممنوعیت صادرت برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان بسیار آسیب زننده است

وی تصریح کرد: همانطور که می دانید رب اسپتیک در بشکه های ۲۰۰ کیلوگرمی است و ماندگاری بسیار بالایی دارد و تحت خلا پر می شود. لذا رب اسپتیک با میل و رغبت از سوی خریداران خریداری می شود.

دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران اظهار داشت: کشور چین و اسپانیا در رده های اول هستند و ایران نیز در رده چهارم تا پنجم دنیا است.

تولید ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن رب گوجه فرنگی در سال|سرانه مصرف رب گوجه فرنگی 300 هزار تن در سال است
میر رضوی در خصوص حجم تولید رب گوجه فرنگی گفت: به نظر می رسد امسال حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن سالانه رب تولیدی داریم. البته از سال قبل نیز مقداری رب اسپتیک داریم که به دلیل ممنوعیت ها صادر نشده است.

وی در خصوص دلایل گرانی گوجه فرنگی علیرغم زیاد بودن تولید گفت: گرانی گوجه فرنگی در شروع فصل سرما طبیعی است چون کشت نداریم و با کمبود در بازار مواجه می شویم در نتیجه قیمتها بالا می رود. اما با آمدن گوجه جنوب در اوایل دی ماه، اوضاع عادی می شود بنابراین از این به بعد به هیچ وجه در بازار با گرانی گوجه روبه رو نخواهیم شد.

این مقام مسئول در خصوص واردات رب گوجه فرنگی نیز اظهار داشت: مطلقا واردات نداریم البته حدود ۵ سال پیش به دلیل خشکسالی از کشور چین این محصول را وارد کردیم اما از آن زمان به بعد نه تنها واردات نداریم بلکه صادرات هم داریم.

وی در پایان با بیان اینکه سالانه حدود ۳۰۰ هزار تن رب در داخل مصرف داریم، تاکید کرد: صادرات رب گوجه فرنگی نباید مقطعی باشد بلکه حداقل باید ۶ ماه آزاد باشد تا صادرکنندگان با اطمینان قرارداد ببندند، بخصوص امسال که تولید بسیار زیادی داریم.

در حالی که ترکیه در سال ۲۰۱۹-۲۰۲۰ به میزان  ۹۳.۴ میلیون دلار رب گوجه فرنگی به ۹۹ کشور دنیا صادر کرده است، عراق مقصد اصلی صادرات این کالا بوده است

ترکیه رب گوجه فرنگی را به ۹۹ کشور صادر می کند
آمارهای انجمن صادرکنندگان ترکیه نیز نشان می دهد که این کشور طی هشت ماه نخست سال ۲۰۲۰ رب گوجه فرنگی تولیدی خود را به ۹۹ کشور صادر کرده است.

این آمارها بیانگر این است که کشور ترکیه با صادرات ۹۳.۴ میلیون دلار رب گوجه فرنگی در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال قبل ۴.۳۷ درصد رشد داشته است.

جالب این جا است که کشور عراق باسهم  ۶۳.۳۵٪ مقصد اصلی این صادرات بوده و پس از آن نیز کشور آلمان قرار دارد. گفتنی است ترکیه کشور همسایه ایران است و از نظر درآمد کشاورزی در بین ۱۰ کشور برتر جهان قرار دارد.